حقوق بین‌الملل بشردوستانه بخشی از حقوق بین‌الملل موضوعه، عرفی یا معاهداتی است که هدف آن محدود کردن روش‌ها و ابزارهای جنگی و حمایت از قربانیان مخاصمات مسلحانه است. نقض فاحش این حقوق، جنایت جنگی تلقی شده و مسببان این اعمال مستقیماً مسئول بوده و دولت‌ها نیز موظف به تعقیب آن‌ها هستند. در عین حال در صورتی که دولتی تمایل به تعقیب این جرایم نداشته یا قادر به این امر نباشد، دیوان‌های بین‌المللی کیفری تاسیس شده به موجب معاهدات یا تصمیمات الزام‌آور شورای امنیت این وظیفه را انجام می‌دهند. این توضیح متخصر از وضعیت سیاسی و حقوقی جاری، بیانگر وضعیت این حیطۀ حقوقی در آغازین سال‌های قرن بیست و یکم است. در عین حال آنچه از آن سخن می‌رود به راحتی و یک شبه حاصل نشده، بلکه برعکس محصول آگاهی فزاینده جامعۀ بین‌المللی در مواجهه با مصائب و فجایع جنگ و درد و رنج غیرقابل وصفی است که در طی قرن‌ها بر بشریت وارد شده است و نشانگر درک ضرورت وضع محدودیت‌های حقوقی بر اعمال خشونت و مجازات متجاوزان از این حدود برای بازدارندگی مرتکبان احتمالی آینده می‌باشد.